The War You Don't See (2010)


Σκηνοθεσία
John Pilger

Ο John Pilger ήταν ρεπόρτερ σε 6 πολέμους, ξεκινώντας από το Βιετνάμ (1967), και παρήγαγε περισσότερα από 55 ντοκιμαντέρ. Η νέα του ταινία, The War You Don’t See (ο πόλεμος που δεν βλέπεις), εξετάζει τον ρόλο των media στους πολέμους και αναρωτιέται αν έχουν μετατραπεί σε ένα γρανάζι της μηχανής προπαγάνδας του κράτους. Το ντοκιμαντέρ εστιάζει στην τακτική "ενσωμάτωσης" των δημοσιογράφων στις στρατιωτικές μονάδες, το όποιο έπαιξε σημαντικό ρόλο στη φθορά του αντικειμενικού πολεμικού ρεπορτάζ.

The War You Don’t See ξεκινά με ένα ανατριχιαστικό βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Wikileaks το 2010, στο οποίο αμερικανικοί στρατιώτες μέσα από ένα πολεμικό ελικόπτερο Apache διασκεδάζουν στην αδιάκριτη σφαγή που προκαλούν σε αθώους και άοπλους περαστικούς στο Ιράκ. Ο Pilger ρωτά, "Γιατί τόσοι πολλοί δημοσιογράφοι έκρουσαν τα τύμπανα του πολέμου, ανεξάρτητα από τα ψέματα της κυβέρνησης, και πως εγκλήματα πολέμου νομιμοποιούνται και δικαιολογούνται;"

Ο Pilger ψάχνει ίχνη της αυξανόμενης ολοκλήρωσης του κράτους και των μέσων ενημέρωσης στον Α 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις ΗΠΑ, η μυστικοπαθής υπηρεσία πληροφοριών CIA ( Committee on Public Information ) ιδρύθηκε το 1917 από τον πρόεδρο Woodrow Wilson για να "πουλήσει τον πόλεμο στις μάζες". Ένα από τα πλέον σημαίνοντα μέλη της, ήταν ο πρωτοπόρος δημοσίων σχέσεων-προπαγάνδας Edward Bernays. "Η έξυπνη χειραγώγηση των μαζών είναι μια αόρατη κυβέρνηση, η οποία στη πραγματικότητα κινεί τα νήματα στη χώρα αυτή", έγραψε ο Bernays. Η φιλοσοφία "κρύψε τα πραγματικά περιστατικά και χειραγώγησε τα συναισθήματα για να τρομοκρατήσεις τους ανθρώπους" βρίσκεται πίσω από τις αφίσες για το Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως το"Destroy this Mad Brute" (1917).

Ο Pilger μεταφέρεται στο 2003 και τον πόλεμο του Ιράκ. Η δημιουργία ψευδαισθήσεων (προπαγάνδα), λέει, έχει διανύσει πολύ δρόμο από την εποχή του Bernays. Σήμερα, το Πεντάγωνο ξοδεύει 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως για τέτοιες δραστηριότητες. Ο Βοηθός Υπουργού Άμυνας Bryan Whitman περιγράφει τον τρόπο με τον όποιο ο πόλεμος στο Ιράκ εισήγαγε την νέα πρακτική πολεμικής δημοσιογραφίας, όπου περίπου 700 δημοσιογράφοι ενσωματώθηκαν με τις μονάδες του στρατού. Λέει ότι ήταν απαραίτητο, διότι οι ΗΠΑ ήταν ενάντια σε έναν εχθρό, τον Saddam Hussein, ο οποίος ήταν "αριστοτέχνης στη παραπληροφόρηση".

Ένας πρώην αναλυτής της CIA ισχυρίζεται ότι οι ΗΠΑ είναι ο master της χειραγώγησης, λέγοντας ότι το 90% των ειδήσεων είναι επίσημα κατευθυνόμενα και ότι όποιος παραβλέψει το Πεντάγωνο το πιθανότερο είναι να του αφαιρεθεί με κάθε τρόπο ο λόγος. Ο Pilger δεν χαρίζεται όταν "ανακρίνει" κορυφαίους δημοσιογράφους, διευθυντές ειδήσεων και κυβερνητικά στελέχη. Διστάζουν και αγχώνονται καθώς προσπαθούν να δικαιολογήσουν τη συνθηκολόγηση και συνεργασία τους με τα ψέματα για τον πόλεμο στο Ιράκ. Μερικοί δείχνουν τύψεις. Άλλοι λένε, λιγότερο ή περισσότερο, "Ας διδαχθούμε από τα λάθη και να βεβαιωθούμε ότι δεν θα ξανασυμβεί ποτέ." Ο Dan Rather -για περισσότερο από δύο δεκαετίες κεντρικός παρουσιαστής ειδήσεων στο CBS News- παραδέχεται ότι οι δημοσιογράφοι πράττουν τις περισσότερες φορές ως απλοί "στενογράφοι", επαναλαμβάνοντας χωρίς κρίση τι λένε οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι.

Ο Rather, ο οποίος διαξιφιζόταν κάποτε με τον πρόεδρο Nixon (1974) για το σκάνδαλο του Watergate και με τον George Bush τον πρεσβύτερο για το σκάνδαλο Iran-Contra, έφτασε στο σημείο να δηλώσει στο Late Show του David Latterman το βράδυ μετά την 9/11 κάτι που του θύμισε το Pilger, "ο George Bush είναι ο πρόεδρος. Αυτός παίρνει τις αποφάσεις. Και ως Αμερικανός, οποτεδήποτε θέλει να ευθυγραμμιστώ, αρκεί να με πάρει και να μου το πει". Ο Rather εξηγεί αυτό το επεισόδιο στην κάμερα με το επιχείρημα ότι υπάρχει "φόβος σε κάθε ειδησιογραφικό στην χώρα ... ο φόβος της απόλυσης ή του χαρακτηρισμού σου ως αντιπατριώτης".

Μια συνέντευξη με τον Rageh Omaar, ανταποκριτή διεθνών σχέσεων του BBC. O Pilger ρώτησε τον Ommar για τον ρόλο του ως απεσταλμένος δημοσιογράφος ενσωματωμένος στα Βρετανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της εισβολής στο Ιράκ. Omaar μιλάει για τη ψευδή εικόνα που δόθηκε για τη δήθεν "απελευθέρωση" της Βαγδάτης και την στημένη ανατροπή του αγάλματος του Saddam Hussein. Ο Omaar ομολογεί, "δεν έκανα πραγματικά τη δουλειά μου σωστά. Σκέφτομαι ότι κάθισα με τα χέρια στον αέρα και δεν πάτησα το πιο ενοχλητικό κουμπιά αρκετά δυνατά".

Ο Omaar μιλάει επίσης και για τις επιθέσεις των ΗΠΑ για τα γραφεία του Al Jazzera στην Καμπούλ το 2001 και τη Βαγδάτη, το 2003. Ο Omaar λέει ότι οι επιθέσεις ήταν "χωρίς αμφιβολία και κατηγορηματικά άμεση στόχευση για να κλείσουν το Al-Jazeera και ενδεχομένως να τους σκοτώσουν".

Επίσης υπάρχει εκτενής αναφορά για το πώς παρουσιάζονται οι εξελίξεις στη Παλαιστίνη από το BBC και ITV της Βρετανίας, με το να δίνεται στη δημοσιότητα μόνο η πλευρά του Ισραήλ.

Ο Pilger παρουσιάζει και την ιστορία των δημοσιογράφων που προσπάθησαν να παραμείνουν ανεξάρτητη. Όπως ο Dahr Jamail, για παράδειγμα, που ανέφερε σχετικά με την καταστροφή της ιρακινής πόλης Φαλούτζα, όπου χιλιάδες σκοτώθηκαν, πάνω από το 70% των σπιτιών καταστράφηκε και βόμβες λευκού φωσφόρου που χρησιμοποιήθηκαν κατά των αμάχων (κάτι που αμφισβητείται για το μήνες από αξιωματούχους των ΗΠΑ). Κανένα από τα ρεπορτάζ του Jamail δεν εμφανίστηκε στο δημοφιλή μέσα ενημέρωσης της Αμερικής.

Στην εξαιρετική ταινία του, ο Pilger παίρνει συνέντευξη στον Phil Shiner, ένας δικηγόρος που εκπροσωπεί τα θύματα κακοποίησης από βρετανούς στρατιώτες, καθώς και τον συνιδρυτή του Wikileaks, Julian Assange.


Άρθρο: Dimios